ضرورت بازنگری ارزیابی های اثرات توسعه برمحیط  (EIA) ، انجام شده در مناطق نفت‌خیز جنوب كشور

 
 
 
چكیده
در این بررسی، گزارشهای مرتبط با انواع فعالیت‌های نفتی در محدودة سواحل خلیج فارس ازخوزستان تا بوشهر وشرق آن انتخاب و به عنوان ملاک ارزیابی مورد مطالعه قرار گرفت نتایج نشان داد ارزیابی‌های اثرات توسعه بر محیط انجام شده در منطقه در بیشتر پروژه‌ها بر اثرات مستقیم تمركز دارد که در نتیجه، رویكرد گسترده‌ای از اثرات را دربر نمی‌گیرد و بندرت اثرات تجمعی چند پروژه را در یك منطقه درنظر گرفته و معمولا ً به اثرات القایی توجهی نداشته‌اند. 
 
نتایج در بیشتر پروژه‌ها مبین آن است که تمرکز ارزیابی‌های آثار مستقیم توسعه بر محیط است؛ ضمن آنکه رویکرد گسترده‌ای از آنها را دربرنمی‌گیرد و بندرت آثار تجمعی والقایی چند پروژه درنظر گرفته شده و به آن توجه می‌شود. توجه کیفی به اهمیت اثرات پروژه، بدون مبنای علمی و ریاضی  و عدم دقت نظر کمَی در مسائل ، بررسی پروژه‌ها به صورت منفرد و محلی و در نظر نگرفتن ابعاد بزرگتری مانند ابعاد ملی و جهانی پروژه‌ها، کم‌توجهی به تشخیص اثرات حساسیت‌های محیطی متأثر از پروژه‌ها ، عدم بررسی ابعاد اقتصادی محیط زیست در پروژه‌ها و جمع‌بندی و شفافیت نامناسب گزارشها از جمله مواردی است‌که در گزارش‌های موجود دیده می‌شود. با توجه به یافته‌های‌به‌دست‌آمده از این بررسی، عدم کارایی گزارش‌های موجود در حل مشکلات محیط زیستی منطقه مشخص کرد که نیاز به بررسی مجدد و الزام به استفاده از مدلی واحد برای كلیه ارزیابی‌ها ضروری می‌باشد. نتایج این  پژوهش نشان داد كه گزارش‌های موجود توانایی كافی حل مشكلات محیط زیستی منطقه را ندارند. بدین ترتیب بررسی‌های مجدد با استفاده از مدلی واحد برای كلیه ارزیابی‌ها پیشنهاد می‌‌شود.
 
 
 
 كلید واژه: 

ارزیابی اثرات توسعه بر محیط

اثرات تجمعی

فعالیتهای تستی

محدودة خلیج فارس

 
 
مقدمه
با توجه به اینكه ابعاد پروژه‌های نفت و گاز، مراحل مختلف مانند اكتشاف،حفاری و بهره برداری را شامل می‌شود وهریك از این مراحل تأثیر متفاوتی از نظر محیط زیستی دارد نیاز به ارزیابی اثرات محیط در هر یك از این مراحل وجود دارد.بسیاری از بحران‌های محیط زیستی ناشی از اثرات تجمعی، القایی و سینرژیك می‌باشند.
 
اثرات تجمعی، اغلب از فعالیت‌هایی ناشی می‌شوند كه هر كدام بتنهایی مهم تلقی نمی‌گردند بلكه هنگامی‌كه تجمع حاصل می‌كنند باعث تغییرات عمده در محیط زیست می شوند(کاف1995).اقدامات انسان بر محیط زیست علاوه بر اثر انفرادی و تجمعی دارای اثر تركیبی، یا سینرژیك هم هستند كه اثر متقابل بین دو، یا چند فعالیت به‌منظور كاهش، یا تقویت اثرات یكدیگرند  كه اگر این تركیب برای افت كیفیت محیط زیست عمل كند، بررسی آن باید مورد ملاحظه قرارگیرد (ماریوت1997).در واقع، هر اصلاح قانونی با تمایل به تقویت روش‌هاوافزایش هدف‌هاو سودمندی انجام شده است. هر گونه عملیات صنعتی و ساختمانی در هربعدی می‌تواند بر محیط پیرامون خود تأثیرگذار باشد.
 
 
 
فهرست مطالب
چكیده 1
كلید واژه: 2
مقدمه 3
مواد و روش ها 5
نتایج 5
1- طبقه بندی نسبی و كیفی: 5
2-ابعاد اثرات 6

3- انواع اثرات پروژه‌ بر محیط 6

4- فضاهای جغرافیایی متأثر از پروژه 7
5-ابعاد زمانی اثرات در مراحل مختلف پروژه: 7

6- معیارهای بررسی شده برای تشخیص اثرات پروژه 7

7-بررسی هزینه – منفعت 7
8- جمع‌بندی گزارش(نتایج) 8
بحث ونتیجه گیری 8
پیشنهادها 13
گزارشهای مورد بررسی به ترتیب شماره 13
منابع مورد استفاده 15
جدول 1- طبقه بندی نسبی وكیفی 16
جدول 2- ابعاد اثرات 17
جدول 3- انواع اثرات پروژه بر محیط 17
جدول 4-فضاهای جغرافیایی كه تحت تاثیر پروژه قرار می گیرند 18
جدول5-ابعاد زمانی اثرات در مراحل پروژه 19

جدول 6-معیارهای بررسی شده برای تشخیص اثرات پروژه 19

جدول8-نتایج 20