توضیحات

دانلود مقاله رشته نفت

سنگ منشاء

چکیده:

سنگ منشأ از نظر تعریف، سنگ دانه‌ریز غنی از ماده آلی است كه قادر است دراثر تكامل حرارتی تولید هیدروكربن نماید. سنگ‌های منشأ را می‌توان در سه گروه قرار داد: سنگ منشأ مفید (effective source rock) كه نفت خود را تولید و از خود خارج نموده است؛ سنگ منشأ محتمل (Possible source rock) كه پتانسیل منشأ بودن آن هنوز ارزیابی نشده است، ولی احتمال دارد نفت تولید كرده باشد؛ و سنگ منشأ بالقوه (Potential source rock) به سنگ رسوبی نابالغی گفته می‌شود كه توانایی تولید هیدروكربن را در صورت رسیدن به درجه بلوغ دارد.

در این بخش روش‌های ارزیابی و محیط‌های رسوبی سنگ‌های منشأ مورد بررسی قرار می‌گیرد.

سنگ دانه ریز غنی از مواد آلی كه قادر است در اثر تكامل حرارتی تولید هیدروكربن نماید.

سنگ منشأ به 3 گروه تقسیم می شود:

1.سنگ منشأ مفید كه خود نفت را تولید و از خود خارج می نماید.

2.سنگ منشأ محتمل كه پتانسیل منشأ بودن آن هنوز ارزیابی نشده است ولیكن احتمال دارد كه نفت تولید كرده باشد.

3.سنگ منشأ بالقوه كه به سنگ رسوبی نابالغی اطلاق می شود كه توانایی تولید هیدروكربن را در صورت رسیدن به درجه بلوغ دارد.

طرفداران منشأ آلی نفت معتقدند كه هیدروكربن از مواد آلی بوجود می آید. تا دهه 1930 نظریه آنها فقط بر اساس شباهت هایی بود كه بین هیدروكربن ها و مواد آلی وجود داشت. این شباهت ها به قرار زیر است :

• تركیب هیدروكربن بسیار شبیه تركیب پروتئین ها و چربیها و اسیدهای چرب است،

• مهمترین قسمت چرخه كربن در طبیعت، در گیاهان و جانوران قرار دارد،

• همراهی هیدروكربن ها با سنگ های رسوبی و تجمعات فسیلی آنها.

از سال 1930 به بعد با توسعه علوم و تكنولوژی، مدارك مستندی در حمایت از منشاء آلی نفت بدست آمد. بكارگیری ایزوتوپهای پایدار، تأیید كننده اصلی این تئوری است. میزان ایزوتوپ پایدار كربن سیزده (δ13C) در نفت خام حدود 36- تا 22- است. این مقدار بسیار نزدیك به میزان آن در گیاهان و جانوران (برای موجودات دریایی به طور متوسط 23- می باشد). میزان δ13C در سنگ های كربناته بسیار زیاد ااست (4+ تا 4- ) و برای كربن های حاصل از سنگ های ماگمایی حدود (20- تا 2-) می باشد. این موضوع ثابت می كند كه منشأ هیدروكربن ها باید از موجودات باشد.

حضور هیدروكربن ها در فواصل زغال سنگی ( نظیر حوضه كوپر در استرالیا)، حضور پورفیرین در نفت ها كه تركیبش خیلی شبیه به هموگلوبین است از مدارك دیگری اند كه منشأ آلی نفت را تأیید می كنند. حضور هیدروكربن در بدن و بافت بعضی موجودات نیز تأییدی بر منشأ آلی نفت است.

کلمات کلیدی: